'Göçmen Anne' adlı fotoğraf 1930'larda Büyük Buhran'ı anlatan en etkileyici karelerden biri. İşte Dorothea Lange'ın çektiği unutulmaz fotoğrafın hikâyesi...
Amerika tarihinin dönüm noktalarından Büyük Buhran’ı en iyi temsil eden en fotoğrafların başında, hüzünlü bakışlarıyla bir kadının yer aldığı fotoğraf gelir: Yerli Amerikalı, göçmen işçi Florence Owens Thompson’ın fotoğrafı. Aslında fotoğrafa çok insan aşina olsa da, derin bakışları ve yüzü tanısa da o kadının adını bilenlerin sayısı pek azdır. Bu anlamlı fotoğraf için teşekkür etmemiz gereken başka bir kadın daha var: Buhran sırasında Amerika Birleşik Devletleri federal hükümeti için, özellikle de Çiftlik Güvenlik İdaresi için çalışan fotoğrafçı Dorothea Lange.
KAMPI GEÇİP GİTTİ, SONRA GERİ DÖNDÜ
Lange, bu kriz döneminde, devlet yardımı için “yoksul kırsal kesim işçilerini belgelemeyi içeren bir proje” üzerinde çalışmaktaydı. Lange 1936 tarihli ünlü fotoğrafı ‘Göçmen Anne’yi, uzun bir çalışma gününün sonunda ulaştığı California, Nipomo’daki bir göçmen işçi kampında çekmişti. Aslında Lange, kampı uzaktan görmüş ama orada durmak istememişti. Kampı geçtikten 20-30 kilometre sonra, nedense geri dönmüş, kamptaki sayıları iki-üç bini bulan bezelye toplayıcısının kendisine ne gibi malzeme sunabileceğini görmeye karar vermişti. Lange kampta sadece on dakika kaldı, ancak o kısacık zamanda “Amerikalıların bilincindeki Buhran’ı tanımlayan -hatta Büyük Buhran’ın Wikipedia sayfasının tepesinde yer alan- ve herhangi bir çağda hayat mücadelesi veren tüm ailelerin sembolize eden” fotoğrafı yakaladı.
FOTOĞRAFIN GÜCÜ BAKMAYAN ÇOCUKLAR
Zamanla Göçmen Anne, “fotoğraf tarihinin en ikonik resimlerinden biri” haline geldi. Ancak Lange bunu hemen anlamadı. Aslında bu kare Thompson’ın çektiği serinin altıncı portresiydi, her biri öncekinden daha güçlü ve seçmenlerde siyasi desteğe dönüşerek sempati uyandırabilecek nitelikteydi. Daha küçük düşünen bir fotoğrafçı, sempatik potansiyelleri nedeniyle fotoğrafı çekerken, çocukların yüzlerini dönmelerini bekleyebilirdi. Ama Lange’nin fotoğrafının merkezinde anne ve omuzlarına başını dayamış çocuklarıyla bir aile vardı.
KARANLIK ODA OYUNLARI
Bu gibi tercihler, Göçmen Anne’nin karanlık odada dikkat dağıtıcı sol baş parmağının kaldırılması dahil, “sözde belgesel fotoğrafçılığın bu ikonik görüntüsünde çok az kendiliğinden olduğu” anlamına gelir, ancak bunların o fotoğrafın gücünü azaltıp azaltmayacağı size bağlıdır. Lange’ın tercihleri ve fotoğrafları çekim süreci ne olursa olsun, bu kare bir çağı tanımladı ve yayımlandıktan sonra hükümeti Nipomo’ya 20 ton yiyecek göndermeye ikna etti.
O yiyecekler kampa ulaştığında, nihayetinde ailesinin ihtiyaçlarını karşılamayı başaran ve 80 yaşına kadar yaşayan Thompson çoktan başka bir yere taşınmıştı.